XVIII-с улуустаа5ы Чиряевскэй аа5ыылар

11.04.2014 с. Угэс буолбут Чиряевскэй аа5ыы быйыл да5аны элбэх киhини тумтэ. Барыта 40 дакылаатчык кэлэн кытынна. "Туох барыта культуралаах - ол аата сиэрдээх-туомнаах" - диэн киирии тылынан аа5ыылары са5алаата Киин директора Ф.А. Васильева. Быйылгы аа5ыылар культура сылыгар сеп тубэhиннэрэн норуот утуе угэhин, сиэрин-майгытын хото арыйдылар. О5ону сахалыы ааттааhынтан са5алаан уолаттары патриотическай ырыа эйгэтигэр иитии, оонньуу кеметунэн улэ5э иитии, хаhаайыстыба тэринэн о5ону улэ5э уерэтии, кинигэ5э сыhыаран кэрэ санаа бастынын инэрии, айыл5алыын алтыhарга, харыстыырга уерэтии туhунан араас дакылааттар аа5ылыннылар. Бииртэн биир кэрэхсэнэр дакылааттар, проектар кемускэннилэр. Дьон тото-хана санаа атастаhан, сурунан, сэргэхсийэн, опыт атастаhан барда.

Дьууллуур субэ быhаарыытынан маннык миэстэлэр та5ыстылар:
• I миэстэ - Харитонова Сардаана Валерьевна (Нам, учуутал) "Воспитание экологической культуры учащихся Намской СОШ в летнем лагере "Росток"", Данилова Тамара Афанасьевна, Архипова Надежда Аскалоновна (ВВСОШ №4), Сантаева Надежда Ивановна (ВВСОШ №1) белехтерун "О5о. Утум. Кэскил" докладтара.
• II миэстэ - Хабарова Полина Петровна, Кучарова Евгения Васильевна, Семенова Тамара Дмитриевна (Уеhээ Булуу, д/с №7 иитээччилэрэ) "Воспитание читательских интересов у детей старшего дошкольного возраста посредством совместной работы библиотеки и детского сада", Чуручанова Наталья Васильевна, Семенова Людмила Петровна (ВВСОШ №1, учууталлар) "Куннээ5и олоххо туттуллар тыл культуратын таhымын саба5алааhын" докладтара.
• III миэстэ - Николаева Маргарита Александровна (ВВСОШ №4, тереппут) "Суеhуну керуугэ-харайыыга о5ону уерэтии-такайыы", Чомчоева Сайыына Васильевна (Дуллуку, д/с иитээччитэ) "Саха о5ото сахалыы ааттаннын" докладтара.

Биhирэннилэр:
Бугулова Ньургустаана Даниловна (ВСОШ №2, учуутал) "Ырыа - олох аргыhа", Иванова Альбина Афанасьевна (Сургуулук, учуутал) "Уол о5ону улэ5э иитии-такайыы", Григорьева Маргарита Ивановна (Уеhээ Булуу, д/с №1 иитээччитэ) "О5ону кэрэ эйгэтигэр уhуйуу опытыттан" докладтара.

Кыайыылаахтары э5эрдэлиибит. Кыттааччыларга ситиhиилэри ба5арабыт.

"Холумтан сылааhа" I-кы кыргыттар Чиряевскэй аа5ыылара

09.04.2014 с. Быйылгы сылтан "Холумтан сылааhа" диэн ааттаан улуус орто саастаах кыргыттарыгар Чиряевскэй аа5ыы олуга уурулунна. Билинни сайдыылаах уйэ5э кыыс о5ону иитии уустугурбутун бэлиэтээн туран аа5ыыларга маннык сыал-сорук ууруллубута:

1. Норуот кыыс о5ону иитиигэ угэстэрин уерэтии, чинчийии уонна тумуу.
2. Кыргыттары олоххо бэлэмнээх буолууларыгар норуот угэс буолбут дьарыгар уhуйуу, уерэтии бастын холобурдарын тар5атыы.
3. Кыыс о5о олоххо эппиэтинэhин ейдетуу, иитии.
4. Билинни уонна норуот муудараhынан кыыhы иитии уратылара. Ону тэннээн керуу.
5. Бэйэни иитинии, бэйэни сайыннарыы, салайыныы - кыыс о5о ейдебулугэр.
6. "Кыыс о5о - нация терде", "Кыыс о5о уота сылаас", "Кэрэ кыыс" диэн ейдебуллэргэ билинни кыргыттар санааларын арыйыы.

Барыта 37 кыыс кэлэн аа5ыыларга кытынна. Кыргыттар норуот инники кэскилин тусчуттэрэ буолалларын ейдеен туран араас темалары толкуйдаан санааларын эттилэр. Теhе элбэх о5о кыттар да, соччо элбэх санаа, сана этии, барыл этиллэр. Ийэ5э-а5а5а итии таптал, эбэ5э-эhэ5э истин махтал тыллар этилиннилэр. Кэрэ, кыраhыабай буолуу, тулалыыр эйгэ5э, дьонно-сэргэ5э, айыл5а5а сыhыан туhунан кэпсээтилэр. Уескээн турар проблеманы быhаарсарга, санаа этиилээх угус толкуйга киллэрэр ис хоhоонноох дакылааттар эмиэ бааллар.

Тумуккэ дьууллуур субэ быhаарыытынан бастыннар ааттаннылар:
• I-кы миэстэ -Аланаева Яна (Ньурба, Убайаан, 7 кылаас) "Олонхо кэрэ кута", Алексеева Люба (ВВСОШ №2, 7 кылаас) "Айыл5а анаабыт кэрэ бэлэ5э".
• II-с миэстэ - Иванова Сардаана (Ороhу, 11 кылаас) "Ийэлээх а5ам холобурдарынан", Николаева Сардаана (Кэнтик, 9 кылаас) "Кэрэ кэрэни уксэтэр".
• III-с миэстэ - Данилова Алена (Хоро, 8 кылаас) "Кыыс о5о5о субэлэр", Васильева Дайаана (Ороhу, 10 кылаас) "Сырдыгынан сыдьаайар киhибит".

Биhирэннилэр:
• Семенова Хаарчаана (Хоро, 10 кылаас) "Айар кутум абылана".
• Яковлева Таня (Дуллуку, 8 кылаас) "Мин эhэм - отоhут".
• Лазарева Туйаара (ВВСОШ №2, 8 кылаас) "Тиэргэн сылааhа - о5о дьоло".
• Трофимова Мотя (Тамалакаан, 9 кылаас) "Аф. Федоров айымньыларыгар кыыс уобараhа".
• Васильева Айыына (Хоро, 10 кылаас) "Суhуох - кыыс о5о киэргэлэ".

Кыайыылаахтарга э5эрдэ, кыттааччыларга бары учугэйи, ситиhиилэри ба5арабыт. Кыыс о5о норуот кэскилэ буоларын хаhан да умнуман.

Верхоянскай улууhугар командировка

Киин директора Федора Алексеевна Васильева кулун тутар 18-23 куннэригэр Верхоянскай улууhун салалтатын ынырыытынан Верхоянскай улууhугар командировка5а сырытта.

Арыылаах орто оскуолатыгар кулун тутар 18 кунуттэн Духовность нэдиэлэтэ ыытылла турар эбит. Федора Алексеевна нэhилиэнньэ5э о5ону дьиэ кэргэннэ иитии, о5ону олоххо бэлэмнээhин проблемаларын уонна билинни кэмнэ норуот о5ону ииппит муударастарын хайдах туттуохха, туhаныахха себун итэ5этиилээхтик кэпсээтэ, истээччилэр боппуруостарыгар эппиэттээтэ.

Ороhутаа5ы К.С. Чиряев аатынан Норуот педагогикатын Киинин музейын, Киин улэтин-хамнаhын билиhиннэрдэ. Сылдьыбыт сирдэригэр оскуола коллективыгар тегурук остуол тэрийэн араас боппуруостарга хоруйдаата.

Ити курдук Арыылаахха 2 керсуhуу, Боронукка 1, Верхоянскай орто оскуолатыгар, Боруулаахха оскуола5а тереппуттэргэ, Эргэскэ тереппуттэргэ, Баата5айга активтары уонна музей улэhиттэрин кытары керсуhуулэр буоллулар.

Хоту дойду хоhуун дьоно, а5алар, нэhилиэнньэ тумсуулээхтэрин, норуот педагогикатын кууhун туhаналларын, айыл5а5а чугастарын бэлиэтиир.